Tematy lekcji muzealnych dla uczniów szkół średnich

DZIEJE ZIELONEJ GÓRY I REGIONU

  1. DZIEJE ZIELONEJ GÓRY DO 1945 ROKU

dr Izabela Korniluk, dr Grzegorz Wanatko
(45 min.)

Zwiedzanie z przewodnikiem stałej ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski” z uwzględnieniem makiety z mapingiem prezentującej filmy omawiające rozwój miasta od średniowiecza do czasów nowożytnych oraz przedstawienie/omówienie najważniejszych faktów z dziejów miasta do 1945 roku w oparciu o dzieła i aplikacje znajdujące się na wystawie.

  1. DZIEJE ZIELONEJ GÓRY OD 1945 ROKU

dr Izabela Korniluk, dr Grzegorz Wanatko
(45 min.)

Zwiedzanie z przewodnikiem stałej ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski” z uwzględnieniem makiety z mappingiem prezentującej film omawiający rozwój miasta po 1945 roku oraz dzieje Ziemi Lubuskiej, a także przedstawienie najważniejszych faktów z dziejów miasta od 1945 roku do czasów współczesnych w oparciu o dzieła i aplikacje znajdujące się na wystawie.

  1. PIASTOWSCY KSIĄŻĘTA NA ZIEMI LUBUSKIEJ

dr Izabela Korniluk
(45 min.)

Podczas lekcji zaprezentowany będzie namalowany przez zielonogórską artystkę Irenę Bierwiaczonek poczet piastowskich książąt władających Ziemią Lubuską. Podczas spotkania przybliżone zostaną najważniejsze fakty związane z okresem panowania książąt, ich zasługi oraz najbardziej interesujące wydarzenia z życia (możliwe są różne warianty lekcji, ze szczególnym uwzględnieniem konkretnego władcy lub rodu).

  1. REGION LUBUSKI – DZIEDZICTWO I WSPÓŁCZESNOŚĆ

dr Grzegorz Wanatko
(45-60 min.)

Lekcja ukazuje dzieje Ziemi Lubuskiej od czasów piastowskich po współczesne. Wyjaśnia dawne związki z piastowiczami czy dzieje w okresie zależności od państw niemieckich a poprzez artefakty religijne ukazuje początki funkcjonowania dawnego biskupstwa lubuskiego. Dopełnieniem lekcji jest zaprezentowanie kultury obecnych mieszkańców Ziemi Lubuskiej, na którą w dużej mierze składają się wzorce osób, które trafiły na Środkowe Nadodrze po 1945 roku. Lekcja przeprowadzona zostanie w oparciu o nową wystawę stałą „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra-region lubuski”.

  1. WINIARSKIE TRADYCJE ZIELONEJ GÓRY I OKOLIC

dr Arkadiusz Cincio
(45 min.)

Lekcja muzealna odbywająca się w oparciu o zabytki znajdujące się w Muzeum Wina oraz pokaz multimedialny zapoznaje uczniów z dziejami uprawy winnej latorośli i przemysłu winiarskiego w Zielonej Górze oraz historią i obchodami święta Winobrania. W czasie jej trwania uczniowie poznają także historię najważniejszych winiarni zielonogórskich.

  1. ARCHITEKTURA WINIARSKA ZIELONEJ GÓRY

dr Arkadiusz Cincio
(45 min)

Lekcja przybliża historię obiektów związanych z uprawą winorośli i produkcją wina w Zielonej Górze. Do najważniejszych obiektów tego typu należą: domki na winnicach, piwnice winiarskie, zabudowania byłych wytwórni win oraz motywy winiarskie zdobiące wiele zielonogórskich kamienic. Na zajęciach podczas pokazu multimedialnego zostaną zaprezentowane zarówno dawne jak i obecne zdjęcia omawianych obiektów a jej uzupełnieniem jest zwiedzanie Muzeum Wina.

  1. PRZEDWOJENNE ZIELONOGÓRSKIE RESTAURACJE

dr Izabela Korniluk
(45 min.)

Lekcja ma na celu zaznajomienie uczniów z przedwojennymi restauracjami w Zielonej Górze, których było wówczas dość sporo, zważywszy na fakt, iż miasto nie było wtedy wielką metropolią. Poza omówieniem najistotniejszych miejsc, w których mieściły się restauracje (m.in. Victoriagarten, Prinz Heinrich, Wiener Cafe, Piastenhöhe, Luisental, Schlesischenhof, Blumel Cafe, Café Kaiserkrone) podczas prezentacji multimedialnej ilustrowanej przedwojennymi widokówkami przedstawione zostaną również dania z różnych kart dań poszczególnych restauracji oraz trunki (m.in. wina) jakie pijano wówczas w Winnym Grodzie.

  1. PRZEMYSŁOWA ZIELONA GÓRA

dr Izabela Korniluk, dr Grzegorz Wanatko
(45 min.)

Zwiedzanie z przewodnikiem stałej ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski” z uwzględnieniem najważniejszych faktów związanych z przedwojennym i powojennym przemysłem miasta (Deutsche Wollenwaren Manufaktur, fabryka Briegera, wytwórnia Gremplera, zielonogórski Browar, Polska Wełna, Fabryka Budowy Mostów i Konstrukcji Żelaznych Georga Beuchelta, Zastal, Lumel) w oparciu o dzieła i aplikacje znajdujące się na wystawie.

  1. ZNANI ZIELONOGÓRZANIE

dr Izabela Korniluk, dr Grzegorz Wanatko
(45 min.)

Zwiedzanie z przewodnikiem stałej ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski” z omówieniem najważniejszych postaci miasta – Kazimierza Lisowskiego, Georga Beuchelta, Fredricha Förstera, Fritza Briegera, Augusta Gremplera, ks. Kazimierza Michalskiego w oparciu o dzieła i aplikacje znajdujące się na wystawie.

  1. O RZEMIOŚLE ZIELONOGÓRSKIM

dr Grzegorz Wanatko
(45-60 min.)

Podczas muzealnego spotkania na bazie obiektów dostępnych na ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski”, jak również przygotowanej prezentacji, przedstawione zostaną najważniejsze zielonogórskie cechy rzemieślnicze i ich wpływ na życie gospodarcze Zielonej Góry i okolic. Omówione zostaną dwie tradycyjne dziedziny gospodarki: sukiennictwo i winiarstwo, które w dużej mierze determinowały kierunek rozkwitu miasta i wpływały na kształtujące się miejskie rzemiosło od średniowiecza do czasów nowożytnych. Do najpopularniejszych rzemiosł Winnego Grodu i okolic oprócz przedstawicieli drobnej wytwórczości (piekarze, szewcy, rzeźnicy, garncarze czy kowale) należeli płóciennicy, folusznicy, farbiarze czy bednarze.

  1. DZIEJE ZIELONOGÓRSKIEGO SUKIENNICTWA

dr Grzegorz Wanatko
(45 min.)

Lekcja muzealna omawiająca początki sukiennictwa w Polsce oraz jego genezę i dzieje w Zielonej Górze. W czasie lekcji uczniowie zapoznają się z procesem technologicznym produkcji sukna oraz z pracą dawnych rzemieślników związanych z sukiennictwem.

  1. ZIELONOGÓRSKIE PROCESY CZAROWNIC – FANATYZM RELIGIJNY
    W OKRESIE REFORMACJI

dr Grzegorz Wanatko
(45 min.)

Celem spotkania jest zapoznanie uczniów z fanatyzmem religijnym jako zjawiskiem kulturowym występującym w Europie na przełomie XVI/XVII w. oraz z zielonogórskimi procesami czarownic, które miały miejsce w I połowie XVII w. Lekcja muzealna połączona ze zwiedzaniem Muzeum Dawnych Tortur – największej w Polsce stałej wystawy poświęconej zagadnieniom związanym z wymierzaniem kar, stosowaniem tortur i procesom czarownic.

  1. ZIELONOGÓRSKI PIENIĄDZ ZASTĘPCZY W POCZ XX w.

dr Izabela Korniluk
(45 min.)

Na podstawie muzealnej kolekcji zielonogórskiego pieniądza zastępczego z lat 20. XX wieku tzw. notgeldów omówione zostaną przyczyny i źródła emisji pieniędzy zastępczych oraz charakterystyczne na nich motywy związane z dziejami miasta oraz winiarskimi i tkackimi tradycjami.

  1. BILET W JEDNĄ STRONĘ – ZAMORSKA EMIGRACJA Z OKOLIC ZIELONEJ GÓRY

dr Anitta Maksymowicz
(45 min)

W oparciu o przykłady XIX-wiecznych grupowych migracji z terenów obecnej Ziemi Lubuskiej oraz Śląska do Australii i Stanów Zjednoczonych lekcja prezentuje podstawowe terminy związane z migracjami, różne typy ruchów wędrówkowych, a także rozmaite powody migracji. Ważnym elementem spotkania jest omówienie możliwych skutków dla opuszczanych terenów oraz ukazanie, w jaki sposób działają mechanizmy kulturowe – przenoszenie tradycji, religii, obyczajów czy języka na inne kontynenty oraz porównanie ze współczesną emigracją z Polski.

  1. HISTORIA POWOJENNEGO OSADNICTWA NA ZIEMI LUBUSKIEJ

dr Anitta Maksymowicz
(45 min.)

Zajęcia w formie prezentacji i zwiedzania fragmentu multimedialnej ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski”. Lekcja przybliża moment w historii Ziemi Lubuskiej, gdy w 1945 roku nastąpiła niemal całkowita wymiana ludności – Niemcy musieli opuścić region, który zasiedlili Polacy. Omówione zostaną m.in. takie tematy jak: zmiana granic powojennej Polski, charakterystyka różnych grup przesiedleńców, a także powody, trasy i sposoby ich przybywania na Ziemię Lubuską. Na interaktywnych mapach uczniowie zobaczą, z jak różnych zakątków przybywali i co ze sobą przywieźli. Zajęcia powinny stać się dla uczniów inspiracją do rozmów z dziadkami, tworzenia drzewa genealogicznego, poznawania historii rodziny, a wszystko to na tle „wielkiej” historii i historii Ziemi Lubuskiej.

  1. ZIELONOGÓRSKIE ŚLADY W AUSTRALII

dr Anitta Maksymowicz
(45 min)

Zajęcia prowadzone w oparciu o multimedialną prezentację na ekspozycji „Dziedzictwo i współczesność. Zielona Góra – region lubuski” zaznajomią uczniów z interesującym fragmentem historii XIX-wiecznej emigracji, gdy z naszego regionu masowo emigrowano do Australii. Podczas lekcji przedstawione zostaną przyczyny i skutki emigracji, poruszona zostanie tematyka wolności religijnej, przenoszenia i kultywowania tradycji na nowych terenach (m.in. lokalne winiarstwo) oraz zaprezentowane zostaną trwałe ślady pierwszych osadników w Australii, które do dziś świadczą o ich związkach z obecną Ziemią Lubuską. 

HISTORIA SZTUKI I KULTURY

  1. HISTORIA STYLÓW I TENDENCJI W ARCHITEKTURZE, RZEŹBIE, MALARSTWIE

mgr Marta Gawęda-Szymaniak, dr Jacek Gernat
(45 min.)

Cykl siedmiu lekcji muzealnych (do wyboru) przybliżających pojęcia, chronologię, najważniejsze zjawiska i twórców oraz wybrane dzieła reprezentatywne dla poszczególnych epok i tendencji w sztuce powszechnej. Prelekcja połączona z prezentacją multimedialną.

  • Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu
  • Sztuka średniowieczna (romanizm i gotyk)
  • Sztuka renesansu i baroku
  • Sztuka klasycyzmu i romantyzmu
  • Realizm i impresjonizm
  • Malarstwo polskie końca XIX w.
  • Style i tendencje w sztuce XX w.
  1. MOTYWY I GATUNKI W MALARSTWIE

mgr Marta Gawęda-Szymaniak, dr Jacek Gernat
(45 min.)

Zajęcia przedstawiające historię pejzażu, portretu i martwej natury na przykładzie dzieł artystów różnych epok i kierunków. Wykład połączony z prezentacją multimedialną oraz ewentualnym pokazem reprezentatywnym prac z kolekcji Działu Sztuki Współczesnej.

  1. ŚLĄSKA SZTUKA SAKRALNA OD XIV DO XVIII w.

dr Longin Dzieżyc, Justyna Lubas-Wałęcka
(45 min.)

Lekcja muzealna w Galerii Śląskiej Sztuki Sakralnej przybliżająca uczniom najważniejsze typy przedstawień rzeźbiarskich, techniki ich tworzenia oraz zasadnicze cechy stylowe gotyku i baroku. Omówiona zostanie również problematyka związana z ochroną zabytków i konserwacją dzieł sztuki.

  1. PRZEDMIOTY CODZIENNOŚCI POMNIKAMI CYWILIZACYJNYCH PRZEMIAN

dr Longin Dzieżyc, Justyna Lubas-Wałęcka
(45 min.)

Lekcja muzealna prowadzona na ekspozycji „Oś czasu” jest swoistą formą narracji o cywilizacyjnym rozwoju człowieka. Eksponowane zabytki pełniły najróżniejsze funkcje użytkowe, dekoracyjne czy komunikacyjne, począwszy od telefonu komórkowego po kończącą pokaz średniowieczną kłodę skarbonę. Ponad sto artefaktów ukazuje bogactwo zastosowań, użytych materiałów i wykorzystywanych technik twórczych. Eksponaty pobudzają do refleksji nad procesem dziejowych przemian oraz znaczeniem dorobku minionych pokoleń dla współczesnych ludzi.

  1. TADEUSZ KUNTZE – MALARZ RODEM Z ZIELONEJ GÓRY

dr Longin Dzieżyc, Justyna Lubas-Wałęcka
(45 min.)

Lekcja muzealna przeprowadzona w galerii T. Kuntzego-Konicza, artysty urodzonego w Zielonej Górze, podczas której uczniowie poznają życie i bogaty, wielowątkowy dorobek wybitnego malarza baroku, rokoka i klasycyzmu. Twórcze przesłanie artysty przedstawione zostanie na podstawie dzieł znajdujących się na ekspozycji.

  1. DRZWI GNIEŹNIEŃSKIE – JEDEN Z CZOŁOWYCH ZABYTKÓW ROMAŃSKICH W POLSCE

dr Longin Dzieżyc
(45 min.)

Muzealne spotkanie przy kopii Drzwi Gnieźnieńskich, wyjaśniające ich znaczenie dla kultury polskiej oraz przybliżające uczniom cechy stylu romańskiego. Podczas lekcji uczniowie zapoznają się ze średniowieczną symboliką oraz ikonograficznym przekazem zawartym w poszczególnych kwaterach Drzwi, dotyczącym życia i działalności jednego z głównych patronów Polski – św. Wojciecha.

  1. POEZJA CODZIENNYCH PRZEDMIOTÓW. O GALERII MARIANA KRUCZKA W MUZEUM ZIEMI LUBUSKIEJ

mgr Marta Gawęda-Szymaniak, dr Jacek Gernat
(45 min.)

Tematem zajęć jest prezentacja Galerii Autorskiej Mariana Kruczka w Muzeum Ziemi Lubuskiej. W ramach prelekcji scharakteryzowana zostanie artystyczna sylwetka i postawa twórcza Mariana Kruczka na przykładzie jego artystycznego „sanktuarium” w MZL, wraz z prezentacją najciekawszych (pod względem formy oraz symboliki) eksponatów galeryjnych. Prezentacja ta przybliży również odbiorcom pojęcie asamblażu, ready mades oraz instalacji artystycznej w sztuce współczesnej. Lekcja muzealna przygotowana w oparciu o prezentację multimedialną oraz omówienie wybranych prac na ekspozycji.

  1. PARK MUŻAKOWSKI – JEDYNY NA ZIEMI LUBUSKIEJ ZABYTEK UNESCO

dr Anitta Maksymowicz
(45 min.)

Lekcja w formie pokazu multimedialnego przybliży jedyny na Ziemi Lubuskiej zabytek z prestiżowej Listy Dziedzictwa Kultury UNESCO. Park Mużakowski (niem. Muskauer Park) zaliczany jest do najwspanialszych założeń parkowych w Europie. Ten park oparty został na kompozycyjnych wzorach parku angielskiego i pomyślany jako „zintegrowany krajobraz”. Jego twórcą był książę Hermann von Pückler-Muskau wraz z żoną Lucie. Zajęcia szczegółowo przedstawią niezwykle barwne życie twórców, historię powstawania parku, jego stan współczesny oraz znaczenie jako transgranicznego zabytku z Listy UNESCO na tle pozostałych polskich zabytków wpisanych na tę Listę.

PLASTYKA

  1. TECHNIKI PLASTYCZNE – AKWARELA, TEMPERA, GWASZ, PASTEL, WĘGIEL, OŁÓWEK, TUSZ, COLLAGE

mgr Igor Myszkiewicz
(45 min.)

Cykl lekcji muzealnych prezentujących prace ze zbiorów muzeum wykonane w konkretnej technice – omówienie historii i specyfiki danej techniki plastycznej oraz najwybitniejszych twórców i ich dzieł w różnych epokach (technika do wyboru).

  1. HISTORIA PLAKATU

mgr Marta Gawęda-Szymaniak, dr Jacek Gernat
(45 min.)

Zajęcia mają na celu ukazanie roli plakatu jako jednej z gałęzi sztuki współczesnej. W trakcie wykładu połączonego z prezentacją multimedialną oraz ewentualnym pokazem wybranych plakatów ze zbiorów Działu Sztuki Współczesnej uczniowie zapoznają się z historią i znaczeniem polskiego plakatu artystycznego oraz różnymi rodzajami tej dyscypliny artystycznej, jak również jej czołowymi przedstawicielami.

  1. PLASTYKA LUBUSKA

mgr Marta Gawęda-Szymaniak, dr Jacek Gernat
(45 min.)

Tematem zajęć jest życie i twórczość artystów związanych z naszym miastem i regionem. W trakcie prelekcji połączonej z prezentacją multimedialną oraz ewentualnym pokazem wybranych oryginalnych dzieł sztuki przybliżony zostanie dorobek artystyczny nestorów plastyki lubuskiej m.in. Klema Felchnerowskiego, Mariana Szpakowskiego, Stefana Słockiego, Hilarego Gwizdały, Józefa Burlewicza oraz artystów młodszego pokolenia.

  1. OSOBOWOŚCI, NURTY, TENDENCJE – O WSPÓŁCZESNEJ SZTUCE POLSKIEJ W ZBIORACH MZL

mgr Marta Gawęda-Szymaniak, dr Jacek Gernat
(45 min.)

Tematem zajęć są wybrane nurty i zjawiska w polskiej sztuce po 1945 roku omawiane w oparciu o dzieła artystów eksponowanych na stałej wystawie sztuki współczesnej: Galeria Złotego Grona. Kolekcja sztuki polskiej XX wieku. W ramach prelekcji przybliżone zostaną pokrótce artystyczne sylwetki autorów wybranych dzieł. Lekcja muzealna przygotowana w oparciu o prezentację multimedialną oraz  oprowadzanie po ekspozycji.

  1. MAGIA SZKLANYCH OBRAZÓW, CZYLI JAK POWSTAJE WITRAŻ

dr Longin Dzieżyc, Justyna Lubas-Wałęcka
(45 min.)

Lekcja w galerii witraży Marii Powalisz-Bardońskiej na temat dziejów sztuki witrażowniczej na przestrzeni wieków, podczas której omówione zostaną etapy powstawania witrażu, począwszy od strefy projektowania a skończywszy na różnych technikach wykonawczych.