Wernisaż malarstwa Nikifora był dla wielu zielonogórzan bezsprzecznie gamechangerem finału Winobrania. Świadczy o tym liczba gości, którzy, zresztą zgodnie z oczekiwaniami muzealników, szczelnie wypełnili aulę Muzeum Ziemi Lubuskiej.

W piątek, 12 września 2025 roku o godz. 17.00., nastąpiło uroczyste otwarcie wystawy „Nikifor. Fenomen samorodnego talentu”.

Leszek Kania, dyrektor Muzeum Ziemi Lubuskiej, otworzył wystawę w towarzystwie zielonogórskich samorządowców oraz Roberta Dowhana, właściciela udostępnionej na tę wystawę kolekcji prac Nikifora, a o życiu i twórczości łemkowskiego artysty opowiedziała Marta Gawęda-Szymaniak – kuratorka wystawy. W tym roku przypada 130. Rocznica urodzin artysty, jest to więc szczególna okazja, by przypomnieć prace genialnego malarza, przedstawiciela tzw. malarstwa naiwnego. Na wystawie znajdziemy 50 obrazów artysty, nazywanego też Matejką z Krynicy, pochodzących z okresu międzywojennego, uznawanego za najlepszy w jego twórczości.

Nikifor był sierotą, dorastał w wielkiej biedzie, opiekę znalazł w cerkwi. W młodości odkrył, że malarstwo, które szybko stało się jego pasją, może być sposobem na przetrwanie. Malował na różnych materiałach pejzaże, architekturę, miejską zabudowę oraz specyficzne autoportrety, w których prezentował siebie jako pełniącego ważne funkcje urzędnika. Był niezwykle pracowity. Szacuje się, że jest autorem około 40 tysięcy dzieł wykonanych różnymi technikami. Na wystawie znajdziemy też tzw. list proszalny, który Nikifor, będący w zasadzie niemową, prezentował przechodniom i potencjalnym klientom, starając się o środki na przetrwanie. W ostatniej chwili do obrazów dołączyły także nieznane zdjęcia Nikifora, które udostępnił Muzeum jeden z mieszkańców miasta dowiedziawszy się o nadchodzącym wernisażu.

Wyjątkowość wystawy w Muzeum Ziemi Lubuskiej podkreśla obecność trzech obrazów Edwarda Dwurnika, cenionego i uznanego artysty, dla którego Nikifor był inspiracją i objawieniem. Po obejrzeniu prac Nikifora warto wrócić do wyeksponowanych na klatce schodowej obrazów Dwurnika, by odszukać będące zapewne hołdem dla Nikifora, niemal bezpośrednio skopiowane np. architektoniczne detale.

Wernisaż był też okazją do uhonorowania medalem Gloria Artis, Longina Dzieżyca, wicedyrektora Muzeum Ziemi Lubuskiej, za zasługi w dziedzinie ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego. Medal wręczył uroczyście Tomasz Nestorowicz, wicewojewoda lubuski.

Podczas wernisażu wystąpił chór żeński „Polirytmia” pod dyrekcją Natalii Golub.

Wystawa będzie dostępna do 9 listopada 2025 r.