Rozbudowa i modernizacja Muzeum Ziemi Lubuskiej

Informacja o projekcie

Projekt „Rozbudowa i modernizacja Muzeum Ziemi Lubuskiej” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach VIII Osi Priorytetowej Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury, Działanie 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Rozbudowa i modernizacja Muzeum Ziemi Lubuskiej

  • Nr projektu: POIS.08.01.00-00-0100/17
  • Nr umowy o dofinansowanie: POIS.08.01.00-00-0100/17-02
  • Beneficjent: Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, al. Niepodległości 15, 65-048 Zielona Góra | telefon: +48 68 327 23 45 | muzeum@mzl.zgora.pl

Przedmiot projektu

Przedmiotem projektu była rozbudowa i modernizacja Muzeum Ziemi Lubuskiej w celu zachowania dziedzictwa kulturowego poprzez zwiększenie potencjału kulturowego i turystycznego rejonu. Realizacja projektu wiązała się z poprawą obsługi odwiedzających. Zaplanowane prace, a także zakup nowoczesnego sprzętu ekspozycyjnego (totemy informacyjne, makiety interaktywne) umożliwiły poszerzenie oferty kulturalnej Muzeum Ziemi Lubuskiej.


Głównym celem Projektu było zwiększenie różnorodności i oddziaływania oferty kulturalnej i edukacyjnej Muzeum Ziemi Lubuskiej poprzez rozbudowę i modernizację obiektu w taki sposób, aby efekty realizacji Projektu zaspakajały szeroko rozumiane potrzeby społeczeństwa, w tym potrzeby osób z dysfunkcjami i grup wykluczonych, w aspekcie kontaktu z cennym i wartościowym dziedzictwem kulturowym, którym jest zarówno sam obiekt Muzeum Ziemi Lubuskiej, jak i zbiory zgromadzone przez instytucję.

Do celów ogólnych Projektu należało:


  • zwiększenie potencjału kulturowego i turystycznego regionu poprzez szersze udostępnianie unikalnych zasobów dziedzictwa kulturowego;
  • wzrost rozwoju społeczno-gospodarczego regionu;
  • wzrost poziomu ruchu turystycznego w Zielonej Górze;
  • rozwój przemysłów kultury wolnego czasu.

Zakres Projektu:

Przedmiotem zadania była rozbudowa gmachu Muzeum Ziemi Lubuskiej. Nowoprojektowana część budynku została połączona z istniejącą częścią Muzeum przejściami na kondygnacjach piwnicy, parteru i I piętra.


Na poziomie piwnicy wybudowano garaż na 2 samochody osobowe, zespół sanitarny, pomieszczenia techniczne m.in. podręczny warsztat służący do wykonywania drobnych prac i napraw oraz pomieszczenia gospodarcze i socjalne.


Na parterze powstał hall wejściowy oraz salę wielofunkcyjną. Hall to także miejsce eksponowania części zbiorów, m.in. umieszczono portal – jedyny renesansowy zabytek architektury w Zielonej Górze. Ta przestrzeń przeznaczona jest na obszerne foyer. Na parterze utworzono salę wraz z zapleczem, która zależnie od potrzeb pełni funkcję kinową lub konferencyjną i edukacyjną.


Na I piętrze znajdują się sale ekspozycyjne ukazujące historię Zielonej Góry i regionu z uwzględnieniem osadnictwa na tych terenach po 1945 roku. Zaplanowane rozwiązania aranżacyjne i techniczne umożliwiły wykorzystanie innowacyjnych środków np.  makiety interaktywnej, ekranów dotykowych, gablot, portretów i portali interaktywnych.


Na II piętrze także znajdują się sale ekspozycyjne, w których prezentowana będzie sztuka współczesna a przede wszystkim dorobek sympozjów plastycznych Złotego Grona, które odbywały się w Zielonej Górze od lat sześćdziesiątych do lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Na II piętrze wyodrębniono powierzchnię przeznaczoną na pokoje socjalne dla pracowników merytorycznych oraz pracownię plastyczno-fotograficzna.


W ramach projektu dokonano zakupu wyposażenia, m.in.: sprzętu multimedialnego (totemy, projektory, ekran projekcyjny, playery, głośniki, wzmacniacze, monitory dotykowe itp.), wyposażenie do szatni, meble, fotele, stoły edukacyjne, fortepian, gabloty ekspozycyjne, gabloty interaktywne, itp.

Równolegle przedmiotem zadania była modernizacja obecnego gmachu Muzeum Ziemi Lubuskiej. Budynek jest objęty ochroną konserwatorską. W ramach projektu wykonano następujące prace:


  • remont instalacji centralnego ogrzewania w całym budynku – wymiana pionów, podejść i grzejników oraz remont węzła cieplnego – wymiennika ciepła,
  • częściową wymianę wewnętrznej stolarki drzwiowej (wymianą objęto 53 sztuk drzwi jednoskrzydłowych i 21 sztuk dwuskrzydłowych, a także fragmentu zabudowy klatki schodowej na II piętrze)
  • osuszenie i zabezpieczenie przeciwwilgociowe ścian zewn. kondygnacji podziemnej, ze względu na wysokie zawilgocenie ścian piwnic (izolacja pionowa zewnętrznych ścian fundamentów),
  • zabezpieczenie belek stalowych stanowiących gł. elementy nośne dachu (malowanie farbą  o właściwościach p.poż.),
  • wymianę spękanej kamiennej posadzki w holu na parterze, co spowoduje ujednolicenie całego hallu (starego z nowopowstałym),
  • uzupełnienie tynków po wymianie instalacji c.o., elektrycznej i drzwi wewn.,
  • remont instalacji elektrycznej w Sali Belkowej na I piętrze, co spowoduje uzyskanie odpowiednich warunków do prowadzenia działalności wystawienniczej,
  • remont instalacji SAP (przeciwpożarowa: czujki dymu, sygnalizacja dźwiękowa, centrala) w celu ujednolicenia systemu w całym obiekcie po rozbudowie,
  • wyposażenie całego obiektu po rozbudowie w system kontroli dostępu, dla podniesienia bezpieczeństwa osób i mienia szczególnie zbiorów,
  • gipsowanie i malowanie na II piętrze ścian i sufitów we wszystkich pomieszczeniach oraz ok. 50% pozostałych kondygnacji,
  • wymianę instalacji antywłamaniowej i napadowej oraz monitoringu wewnątrz i na zewnątrz budynku (czujniki ruchu i centrala, która umożliwia połączenie z firmą ochraniającą Muzeum, instalacja kamer wewnątrz i na zewnątrz oraz monitorów w pomieszczeniu ochrony,
  • wyposażenie w sieć informatyczną, połączenie stanowiskowych komputerów pracowników w system ułatwiający przekazywanie danych.

Projekt uwzględnił potrzeby osób niepełnosprawnych. Muzeum zostało dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo (winda, dostosowane toalety, utworzenie miejsc parkingowych uwzględniających potrzeby osób z ograniczeniami ruchowymi, wyznaczenie odpowiednich miejsc na sali konferencyjnej), a program zwiedzania uwzględni potrzeby osób niewidzących i niedowidzących (transkrypcje dla niewidzących).

Planowane efekty


Realizacja przedsięwzięcia wynikała ze społecznego zapotrzebowania na projekt. Efektem inwestycji było zwiększenie liczby turystów, a także poprawa dostępności do unikatowych zbiorów kultury. Zanotowano wzrost liczby odwiedzających, włączając w to grupę osób z dysfunkcjami oraz wykluczonych, korzystających z oferty kulturalnej na terenie samej Zielonej Góry oraz województwa lubuskiego.

Całkowita wartość projektu: 20 839 074,18 PLN

Kwota dofinansowania: 12 623 056,08 PLN

Wysokość dofinansowania Województwa Lubuskiego: 8 214 853,58 PLN

Okres realizacji projektu: 05.12.2016 – 29.05.2020

Istnieje mechanizm informujący o potencjalnych nieprawidłowościach lub nadużyciach finansowych, umożliwiający zgłaszanie wszelkich nieprawidłowości dotyczących projektów finansowanych ze środków pochodzących z Programu Infrastruktura i Środowisko i przekazanie informacji, poprzez specjalny adres e-mail: naduzycia.POIS@mr.gov.pl lub elektroniczny system zgłoszeń za pośrednictwem dedykowanej strony internetowej pod linkiem: http://www.pois.gov.pl/strony/zglaszanie-nieprawidlowosci/

Historia rozbudowy Muzeum Ziemi Lubuskiej

Pod koniec lat 50. ubiegłego stulecia władze ówczesnego województwa zielonogórskiego podjęły śmiałą decyzję, by obiekt znajdujący się przy al. Niepodległości 15, pełniący funkcję starostwa, przeznaczyć na muzeum. Wyremontowana placówka, mimo wad wynikających z połączenia trzech budynków o różnej architekturze i konstrukcji, spełniała wówczas oczekiwania i zaspokajała potrzeby mieszkańców. Dziś jednak studwudziestotysięczne miasto, które jest samorządową stolicą regionu z Uniwersytetem Zielonogórskim i wieloma instytucjami kulturalnymi zasługuje na większe muzeum.


Mimo że dynamicznie rozwijające się Muzeum Ziemi Lubuskiej sukcesywnie powiększało swoją powierzchnię ekspozycyjną (w ciągu ostatnich lat zaadaptowano w dużej mierze zagruntowane piwnice na Muzeum Dawnych Tortur oraz Muzeum Wina), nadal nie rozwiązywano problemu niewystarczającej bazy lokalowej. Mała powierzchnia ekspozycyjna w stosunku do stale powiększającej się liczby zbiorów powodowała, że wiele cennych obiektów zamiast cieszyć oko zwiedzających, zasilało magazynowe półki. Przestarzałe rozwiązania architektoniczne powodowały ograniczenia w zakresie inicjowania aktywności kulturalnej integrującej lokalną społeczność. W obliczu rozwoju badawczo-naukowej aktywności zielonogórskiego muzeum, dotkliwym stał się także brak profesjonalnego zaplecza konferencyjnego. Jedynym sposobem na poprawę tej sytuacji była rozbudowa istniejącej siedziby.


Pierwsze kroki w tym kierunku zostały poczynione już w 2005 roku. Podczas spotkania grona ekspertów w Muzeum Ziemi Lubuskiej rozważano możliwości tego przedsięwzięcia. W 2006 roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał środki na studium wykonalności projektu oraz koncepcję programowo-przestrzenną. W roku 2008 dzięki środkom pochodzącym z Kontraktu Wojewódzkiego przeprowadzono szereg prac przedprojektowych. Kolejnym krokiem było sporządzenie pełnej dokumentacji projektowej wraz z kosztorysem, która stanowiła podstawę do starania się o środki na inwestycję. Stało się to możliwe dzięki Marszałkowi Województwa Lubuskiego, który w 2009 roku przyznał na ten cel ponad pół miliona złotych. Dokumentację sporządziła poznańska firma AC Studio, wyłoniona w drodze przetargu.


Dokumentacja w 2017 r. została zaktualizowana i w maju do konkursu ogłaszanego przez MKiDN w ramach Działania 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020 przystąpiło Muzeum, składając wraz z wymaganymi dokumentami wniosek o dofinansowanie projektu pn. „Rozbudowa i modernizacja Muzeum Ziemi Lubuskiej”. Wcześniej zadanie zostało wpisane do Kontraktu Terytorialnego Województwa Lubuskiego jako jedno z sześciu przedsięwzięć z dziedziny kultury określonych jako priorytetowe dla kultury Województwa Lubuskiego.


Wniosek przeszedł pozytywnie 3 etapy oceny i 24 października 2017 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjął Decyzję o przyznaniu dofinansowania naszemu projektowi. Dyrektor Leszek Kania w imieniu Muzeum Ziemi Lubuskiej 29 grudnia 2017 r. zawarł z Ministerstwem umowę o dofinansowanie co umożliwiło realizację tak długo wyczekiwanego zadania.


Rozbudowa Muzeum zniwelowała wiele problemów związanych z funkcjonowaniem naszej instytucji – takich jak przechowywanie i eksponowanie zbiorów, ale także brak zaplecza konferencyjnego, profesjonalnej pracowni plastycznej czy fotograficznej. Powiększenie powierzchni budynku wpłynęło korzystnie nie tylko na funkcjonalność obiektu, ale także na jego estetykę. Przede wszystkim jednak budynek stał się bardziej przyjazny zarówno dla osób niepełnosprawnych ruchowo, jak i – dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii – dla środowiska.