W Zielonej Górze ślady kultury winiarskiej można odnaleźć w zasadzie na każdym kroku, choć często nie są widoczne na pierwszy rzut oka. Dotyczy to przede wszystkim licznych piwnic, do których dostęp jest niejednokrotnie mocno ograniczony. W tych często mocno zaniedbanych i zdegradowanych wnętrzach zachowała się część z dawnej potęgi zielonogórskiego winiarstwa. Popularność spacerów winiarskich organizowanych przez Fundację na rzecz Lubuskiego Dziedzictwa Gloria Monte Verde oraz zielonogórską „Gazetę Wyborczą” dowiodła, że ukryte pod ziemią elementy winiarskiego dziedzictwa mogą stać się atrakcją turystyczną miasta. Początkiem tej drogi powinno być oznaczenie wybranych obiektów stosownymi tablicami oraz połączenie ich w kilka szlaków. Ten oraz wiele innych postulatów przedstawił w 2010 roku Przemysław Karwowski w artykule. Promocja dziedzictwa winiarskiego Zielonej Góry będącym aneksem do pomnikowego dzieła Mirosława Koleby Topografia winiarska Zielonej Góry. Mimo, że od czasu wysunięcia tych propozycji minęło już niemal 10 lat, to większość z nich nie została zrealizowana. Aby winiarska historia miasta została wypromowana w odpowiedni sposób, wymagana jest współpraca winiarzy lubuskich, organizacji społecznych służb konserwatorskich, lokalnych przedsiębiorców oraz samorządu miejskiego.
Wystawa ukazująca piwnice winiarskie Zielonej Góry budziła ogromne zainteresowanie na długo przed jej otwarciem. Na wernisażu pojawiło się wielu mieszkańców miasta zaciekawionych, jakie tajemnice kryją się pod powierzchnią trzynastu budynków mijanych, czy to podczas drogi do pracy czy w trakcie spacerów. Tym bardziej, że dostęp do wielu z nich jest dziś utrudniony, a niekiedy wręcz niemożliwy. Bezpośrednią inspiracją wystawy – jak przypomniał podczas wernisażu, jej kurator dr Arkadiusz Cincio – były: publikacja Mirosława Kuleby “Topografia winiarska Zielonej Góry” oraz spacery winiarskie realizowane w ostatnich latach z inicjatywy red. Szymona Płócienniak z “Gazety Wyborczej” oraz Przemysława Karwowskiego prezesa Fundacji Gloria Monte Verde.
W wydzielonej przestrzeni Muzeum Wina zawisło 7 plansz, na których przedstawionych zostało trzynaście piwnic funkcjonujących w różnych częściach miasta. Aby unaocznić zwiedzającym usytuowanie obiektów przygotowana została także tablica z mapą, na której zaznaczone zostały budynki i naniesione zostały ich zdjęcia.
Dopełnieniem ekspozycji jest ciekawy folder będący równocześnie znakomitym przewodnikiem dla wszystkich, którzy zechcą przejść się śladami dawnej świetności miasta. Zalazły się w nim zdjęcia i opisy wszystkich prezentowanych piwnic. Niektóre nich dziś funkcjonują dziś znakomicie jak choćby kryjąca się w podziemiach ratusza “Winiarnia Bachus”, winiarenka w Domku Gremplera (Palmiarnia) czy część Zajazdu Pocztowego przy ul. Jedności. Są jednak i takie, z których dawnej funkcji nic nie pozostało (Lubuska Wytwórnia Win, Wytwórnia Raetcha). Kilka piwnic znajduje się w całkiem dobrej kondycji, jednak ich właściciele nie mają odpowiednich środków, by obiekty te stały się atrakcją turystyczną.
Podczas wernisażu goście częstowani byli winem z Winnicy Cantina Karoliny i Mariusza Pacholaków. Poczęstunek był także zapowiedzią tego, co nas czeka podczas kolejnej wystawy z cyklu “Winnice lubuskie wczoraj i dziś”, której premiera odbędzie się podczas Winobrania 2019.
Od lewej: restauracja Bachus (1 i 2),remontowane piwnice w hotelu Ruben (3, 4, 5, 6, 7), dawny Dom Stanów Ziemskich przy ul. Sikorskiego (8, 9), ul. Wodna (9, 10, 11).
Na wystawie zostaną przedstawione zdjęcia dziesięciu piwnic winiarskich. Zdjęcia współczesne zostaną zestawione z dawnymi fotografiami tych obiektów.
Zadanie współfinansowane ze środków Miasta Zielona Góra
Termin wystawy:
24 IV – 18 VIII 2019
Kurator wystawy:
dr Arkadiusz Cincio
