Wystawa poświęcona jest wybranym aspektom historii Żydów po obu stronach Odry. Jest ona zaproszeniem do refleksji i dialogu między dawnymi i obecnymi mieszkańcami regionu oraz do odkrywania polsko-niemiecko-żydowskiego dziedzictwa kulturowego tych ziem.

Tereny nadodrzańskie, zmieniające przez wieki swoją przynależność państwową, były od zawsze terenem pogranicza. Tutaj spotykała się również kultura Żydów niemieckich z kulturą Żydów polskich. Tej różnorodności kulturowej nad Odrą, Obrą i Wartą zagrażać zaczęła w XIX w. narastająca fala nacjonalizmu i antysemityzmu, a ostatecznie zniszczył ją nazizm. Po II wojnie światowej granica między Polską a Niemcami została wyznaczona na Odrze i Nysie Łużyckiej. Po wypędzeniu i wysiedleniu niemieckiej ludności ziemie te stały się nową ojczyzną dla Polaków. Przez krótki czas wydawało się, że na Dolnym Śląsku i Pomorzu zadomowią się także ocaleli z Holokaustu polscy Żydzi. Początkowo osiedliły się tutaj ich dziesiątki tysięcy, ale większość z nich opuściła te tereny do końca lat 60. XX wieku. Z biegiem czasu tysiącletnia obecność Żydów nad Odrą popadła w zapomnienie, a jej ślady zacierały się lub zostały zniszczone. Wystawa próbuje ocalić od zapomnienia i przypomnieć te ślady.

Program wernisażu:

• powitanie gości: Leszek Kania (dyrektor Muzeum Ziemi Lubuskiej)
• wprowadzenie do wystawy: dr Magdalena Abraham-Diefenbach i dr Magdalena Gebala, kuratorki
• „Żydowskie ślady na Środkowym Nadodrzu” – wykład Andrzeja Kirmiela (dyrektor Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej),
• poczęstunek kulinariów żydowskich przygotowanych przez członków  Chrześcijańskiej Wspólnoty „Bez Ścian” ze Zboru Kościoła Bożego w Chrystusie w Zielone Górze.

Wystawa potrwa do 26 kwietnia 2020 roku.

Mecenasi wydarzenia

RELACJA Z WYDARZENIA

4.03.2020 r. nastąpiło otwarcie wystawy poświęconej historii Żydów mieszkających po obu stronach Odry na przestrzeni wieków. Założenia ekspozycji przedstawiły jej kuratorki Magdalena Abraham-Difenbach oraz Magdalena Gebala. Spotkanie poszerzone zostało o bardzo poruszający wykład Andrzeja Kirmiela odnoszący się do obiektów kultury materialnej i duchowej w naszym regionie, które uległy zniszczeniu w wyniku polityki państwa polskiego po II wojnie światowej. Usuwano wówczas wszelkie znaki świadczące o dotychczasowej historii tych terenów. Nie bez znaczenia była także dewastacja, jakiej dokonały i nadal dokonują osoby identyfikujące się z ideami antysemickimi. Wypowiedź A. Kirmiela zakończył pokaz filmu dokumentującego działalność grupy niemieckich emerytów odnawiających kirkut w Skwierzynie.

Wernisaż spotkał się z dużym zainteresowaniem zielonogórzan, wśród gości znaleźli się także przedstawiciele narodowości żydowskiej. Alicja Skowrońska – przewodnicząca żarskiego oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce dziękowała za przygotowanie wystawy kuratorkom z Niemiec oraz zielonogórskim muzealnikom.

Zwieńczeniem wieczoru była degustacja potraw żydowskich przez przez członków Chrześcijańskiej Wspólnoty „Bez Ścian” ze Zboru Kościoła Bożego w Chrystusie w Zielonej Górze.