Marian Kruczek, Majestat, 1977

Monumentalna instalacja rzeźbiarska wyobrażająca fantastycznego stwora o cechach animalistycznych, zbudowanego z zespawanych bądź skręconych ze sobą elementów metalowych, pokrytych czarną farbą. Zasadniczym elementem konstrukcji jest rama dużej, śrubowej prasy winiarskiej  osadzona na betonowym cokole wkopanym w ziemię. Oryginalna struktura ramy, złożona z dwóch masywnych, zarazem ażurowych podpór wzmocnionych u dołu zastrzałami, nitowanych blach i różnej wielkości szyn oraz wałków, została częściowo przekształcona oraz wzbogacona aplikacjami z metalowych przedmiotów. Najważniejszym z tych elementów jest ażurowy fragment konstrukcji nieokreślonej maszyny, zamocowany pionowo pośrodku ramy, tworząc front kompozycji. Wieloboczna, miejscami profilowana i wklęsło-wypukła forma elementu przywodzi na myśl hieratyczną sylwetkę konia, lwa asyryjskiego lub Minotaura, z wyodrębnioną głową z oczami po bokach „pyska” i rogami – powstałymi z pary dołączonych resorów – oraz tułowiem z dwoma „łapami” bądź „pazurami”, które utworzyły dwa haki symetrycznie przykręcone do podstawy. „Fryz” ponad głową stworzenia zdobi rząd metalowych kolców na blaszanej listwie (prawdopodobnie osłona kosiarki lub glebogryzarki), zaś całą konstrukcję wieńczy dekoracyjna śruba potraktowana niczym korona „królewskiego majestatu”.

Dodatkowo elementem są zawieszone pod prasą łańcuchy z dzwonkiem i kulami, które nadały lekkości masywnej konstrukcji. Kompozycja jest typowa dla postawy artystycznej Kruczka, który – podobnie jak twórcy arte povera, pop-artu czy Władysław Hasior – czerpał inspiracje z „”kulturowego śmietnika”, podnosząc do rangi dzieł sztuki zbędne przedmioty, odpady i złom. Zaczynają one „żyć po raz drugi” w dziełach artysty, inspirowanych kulturą wiejską, sztuką ludową bądź światem magii, czarów i baśni. Wspomnienia osobiste, obserwacje świata czy surrealistyczne wizje własnej fantazji twórca przenosi w bliskie „totemom” kompozycje, które cechuje nieomal geometryczny porządek i symetria, dostrzegalne w rzeźbie Majestat. Istotnym elementem wymowy każdej pracy jest tytuł niosący poetyckie skojarzenia, często zainspirowany elementami konkretnych dzieł.

Marian Kruczek urodził się 11 stycznia w 1927 roku w Płowcach koło Sanoka. W latach 1949-1955 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowniach m.in. Czesława Rzepińskiego, Wojciecha Weissa, Zbigniewa Pronaszki i Adama Marczyńskiego, uzyskując dyplom u prof. Tadeusza Łakomskiego. Po ukończeniu studiów związał się z macierzystą uczelnią, prowadząc pracownię rysunku na Wydziale Grafiki. Od 1956 roku był związany z nowohuckim środowiskiem artystycznym, z którym założył teatr lalkowy „Widzimisię” i galerię plenerową Pod chmurką. W 1975 roku w Kramach Dominikańskich w Krakowie powstała jego galeria-pracownia Mała Kochanica. Artysta zmarł 12 grudnia 1983 roku w Krakowie. Doczekał się ponad 50 wystaw indywidualnych i wielu zbiorowych w Polsce, Belgii, Francji, Niemczech, Szwajcarii i USA. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach w kraju i za granicą. Uprawiał malarstwo, grafikę, rzeźbę oraz relief.

Omawiana praca zrealizowana została przez Mariana Kruczka w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze w lipcu 1977 roku, z wykorzystaniem starej prasy winiarskiej, wcześniej stanowiącej eksponat Działu Winiarskiego Muzeum Ziemi Lubuskiej. Dzieło Kruczka od momentu powstania eksponowane jest na publicznie dostępnym tylnym dziedzińcu muzeum, od 2021 roku na obecnym miejscu. Dokonana w 2024 roku konserwacja rzeźby objęła zabezpieczenie elementów obluzowanych, usunięcie z powierzchni metalu uszkodzonych i odspojonych powłok malarskich (metodą chemiczną), oczyszczenie nawarstwień korozyjnych oraz resztek powłok malarskich metodą strumieniowo ścierną, a także doczyszczanie w miejscach trudno dostępnych laserem i zabezpieczenie antykorozyjną powłoką malarską. Dofinansowano ze środków programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2024 pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.