Zgromadzone w zbiorach Działu Sztuki Dawnej zielonogórskiego Muzeum zabytki techniki skłaniają do refleksji nad tym, czym są dla nas przedmioty codziennego użytku oraz nad ich udziałem i miejscem w cywilizacyjnym rozwoju człowieka.
Szereg obiektów to często wyroby z nieistniejących już warsztatów bednarskich, kowalskich, ślusarskich czy konwisarskich. Ważną grupę stanowią różnego typu przedmioty pomiarowe z najstarszym bezmianem z 1786 roku oraz rozmaitymi typami wag szalowych i sprężynowych – począwszy od najmniejszych, jubilerskich, po największą używaną w Zielonej Górze do ważenia sukna. Uzupełniają je różnej wielkości miary nalewowe, nasypowe oraz łokcie.
Symbolem permanentnych zmian, wynikających z potrzeby coraz dokładniejszego pomiaru czasu, są zabytki zegarmistrzostwa. Wśród innych codziennych przedmiotów użytkowych szczególną pozycję zajmują meble. Od wieków jednym z najważniejszych i najpopularniejszych sprzętów była skrzynia. Na ekspozycji prezentujemy między innymi wyrób z końca XVIII wieku zdobiony motywami winiarskimi. Osobną grupę stanowi wyposażenie kuchenne składające się z moździerzy, młynków, przyrządu do palenia kawy zbożowej czy urządzeń do prania. Popularne były różnego typu żelazka na węgiel drzewny, duszę oraz najprostsze – płytowe. Ważną część zbioru tworzy sprzęt oświetleniowy z kagankami, świecznikami, formą do domowego odlewania świec oraz lampami: karbidową, spirytusową czy naftową. Ogień niezbędny do uzyskania światła wzniecano m.in. zapalniczką chemiczną zwaną lampą Döbereinera, używaną do końca XIX stulecia. Zasadniczym elementem wyposażenia biurka były zapomniane już dziś kałamarze, . a także maszyny do pisania. Najstarsze z prezentowanych urządzeń, typu „Mignon” firmy AEG z początku XX wieku, umożliwiały powolne pisanie.
Cyfrowy zapis obrazu sprawił, że jedno z najważniejszych osiągnięć XIX stulecia – tradycyjna srebrowa fotografia przechodzi do historii. Najstarszym obiektem z tej dziedziny jest drewniany aparat atelierowy z wyciągiem miechowym. Przełomowe znaczenie dla rozwoju masowej komunikacji przyniósł w XX wieku rozwój radiofonii i telewizji. W kolekcji Muzeum Ziemi Lubuskiej nie zabrakło obiektów związanych z tym obszarem, np. radio „Pionier”. Z całą pewnością do najważniejszych i najpopularniejszych urządzeń końca XX wieku należy telefon komórkowy. Miarą postępu dokonanego w telekomunikacji są urządzenia pierwszego polskiego operatora telefonii komórkowej „Centertel” z aparatem „Ericsson” z lat 90. Zbiór zabytków techniki zielonogórskiego Muzeum pokazuje zaledwie niewielki fragment szybko zmieniającej się rzeczywistości współtworzonej przez otaczające nas przedmioty codziennego użytku. Są one wyrazem ludzkiej kreatywności, czyniąc życie łatwiejszym i stając się źródłem nowych możliwości i nadziei.
Na zdjęciach:
