Od wieków do najpopularniejszych przedmiotów codziennego użytku należą urządzenia mierzące czas. Stały się one ważnym wyznacznikiem cywilizacyjnego rozwoju oraz przeobrażeń ludzkiej mentalności.
Sala Zegarowa w Muzeum Ziemi Lubuskiej jest miejscem prezentacji dzieł „z duszą”, które jednocześnie obrazują postęp w zakresie mechaniki oraz przemiany stylowe w sztuce. Eksponowane różnorodne typy czasomierzy są efektem wspólnej pracy mistrzów od mechanizmu oraz artystów rzemieślników. Do najstarszych na wystawie należą pochodzące ze zbiorów prywatnych zegary kaflowe powstałe w XVII i XVIII stuleciu. Ich mosiężne, bogato zdobione mechanizmy, zamknięto w obudowach wykonanych ze złoconego i grawerowanego brązu. Z powodu kwadratowych lub sześciokątnych form tych czasomierzy oraz poziomych cyferblatów nazywano je „kaflami” lub „żabami”. Prezentujemy również wyroby talerzowe, kominkowe, powozowe, ludowe czy kieszonkowe, powstałe od końca XVIII do początków XX wieku. Do najefektowniejszych należą tworzone w 2. połowie XVIII stulecia we Francji zegary kominkowe z kompozycjami figuralnymi,wykonywanez wykorzystaniem porcelany, brązu oraz różnych gatunków kamienia.
Zupełnie inny charakter mają dominujące pod strzechami całej Europy ludowe zegary ścienne zwane „schwarzwaldami”, wytwarzane na terenie Szwajcarii, Niemiec i Francji. Początkowo te proste i trwałe konstrukcje o dużej dokładności chodu powstawały wyłącznie z drewna. Do tej grupy obok popularnego zegara z kukułką należą także ikonowe oraz o tarczach z drewna lub porcelany zdobionych malaturą.
Wiele czasomierzy zawiera bogate twórcze przesłania. Dostrzegamy je m.in. w pełnym symboliki wyobrażeniu czterech pór roku umiejscowionych w narożach tarczy zegara sygnowanego przez pracownię F.A. Schulze z Gubina. Do wielowiekowych tradycji winiarskich naszego regionu nawiązuje czasomierz ścienny z cyferblatem na tle beczki oraz postaciami amorków i winnych gron. Bogato rzeźbiona obudowa kryje mechanizm znanej i cenionej w Europie wytwórni Gustawa Beckera. Do najefektowniejszych obiektów z początku XX stulecia należy także wyrób podłogowy z rzeźbiarskim przedstawieniem Nimfy.
Najliczniejszą grupę czasomierzy w Dziale Sztuki Dawnej stanowią wyroby XIX- i XX-wieczne do użytku osobistego. Mechanizmy zegarów kieszonkowych chroniły koperty wykonane ze złota, srebra lub stali, zdobione często grawerką, giloszem lub barwną emalią. Część z nich pochodzi ze znanych także dzisiaj wytwórni: Schaffhausen, Zenith, Longines, Tissot, czy Junghans.
Na ekspozycji obok zabytków zegarmistrzostwa znalazły się także urządzenia do odtwarzania dźwięku z pozytywką płytową „Symphonion”, szafą grającą „Polyphon” z końca XIX wieku oraz różnego typy patefonami.
Na zdjęciach:
