Galeria sztuki współczesnej NOWY WIEK powstała w styczniu 2001 r., wraz z początkiem nowego stulecia (stąd nazwa) jako integralna część struktury Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze. Koncepcja działalności galerii ma ścisły związek ze specyfiką zbiorów muzeum, które posiada bogatą kolekcję dzieł z zakresu sztuki współczesnej, pozyskaną m.in. dzięki odbywającym się w Zielonej Górze cyklicznym wystawom Złotego Grona i Biennale Sztuki Nowej. Wiąże się również z realizowaną w muzeum od końca lat 70. ideą Galerii Autorskich – obrazujących wielość nurtów oraz sposobów artystycznego widzenia świata. Głównym celem realizowanych w galerii wystaw czasowych jest prezentacja najnowszych zjawisk zachodzących w obszarze sztuki. Stąd też otwarcie na różne formy aktywności twórczej – od tradycyjnych dyscyplin (malarstwo, grafika, rzeźba) po aktualne, często niekonwencjonalne działania intermedialne (sztuka cyfrowa, interaktywna, fotografia, video, instalacje, performance). Program galerii z założenia jest eklektyczny. Ma on na celu ukazanie zróżnicowania i polifoniczności współczesnej plastyki.
Oprócz wystaw indywidualnych, jak choćby ekspozycje Rolanda Schefferskiego czy Mikołaja Smoczyńskiego, organizowane są tu również pokazy problemowe. Na przypomnienie zasługuje wystawa Muzeum w galerii, na którą złożyły się prace ważnych artystów współczesnych m.in. Leszka Knaflewskiego, Marcina Berdyszaka, Marka Glinkowskiego czy Kamila Kuskowskiego. Prezentacja zyskała szeroki rezonans w środowisku plastycznym, którego obrazem były zarówno ciekawe dyskusje, jak i opracowania krytyczne. Wystawa Marian Szpakowski – kontynuacja, odnosząca się tradycji plastycznych Zielonej Góry, to kolejna znacząca prezentacja grupowa. Wzięli w niej udział twórcy młodej generacji (m.in. Basia Bańda, Jarosław Jeschke, Arkadiusz Ruchomski, Przemysłąw Matecki, Michał Jankowski, Stefan Hanćkowiak), którzy w nowy sposób odnieśli się do twórczości znakomitego artysty i animatora działań plastycznych.
Wystawa Galeria Nowy Wiek. 20 lat! to pokaz sumujący dwie dekady aktywności sztuki najnowszej w zielonogórskim muzeum. Prezentuje w nim swoje prace 37 wybranych twórców. Na zaproszenie kuratora wystawy odpowiedzieli m.in. Maciej Berdyszak, Aleksandra Ska czy Jacek Jagielski. Ważną grupę uczestników stanowią artyści związani z Instytutem Sztuk Wizualnych UZ – Alicja Lewicka-Szczegóła, Radosław Czarkowski, Paulina Komorowska-Birger, a także kilku młodszych twórców pracujących na uczelni. Większość z nich, co podkreśla pomysłodawca wydarzenia, to dziś i przyjaciele.
Na ekspozycję składają się prace pochodzące z różnych zbiorów. Część z nich to obiekty muzealne, prywatne lub wypożyczone od samych artystów. Dzięki temu można obejrzeć dzieła bardzo współczesne, powstałe w ostatnich kilku latach, ale również i dużo starsze, jak choćby rysunek Grzegorza Stachańczyka z końca lat 90. Warto nadmienić, że wystawa tego właśnie artysty inaugurowała działalność Galerii Nowy Wiek.
W okresie dwudziestu lat funkcjonowania Galerii NOWY WIEK sukcesywnie powstaje kolekcja prac artystów związanych z galerią. W latach 2001-2021 zorganizowano 95 wystaw. Kuratorem i osobą odpowiedzialną za program merytoryczny galerii jest Leszek Kania.
Na sliderze fragment obrazu Edwarda Dwurnika “Władysław Gomułka”, 1988. Po raz pierwszy praca ta zaprezentowana została w zielonogórskim Muzeum w roku 2013, podczas wystawy “Robotnicy” organizowanej w ramach Galerii Nowy Wiek. Po pięciu latach dzieło zostało zakupione przez muzeum i trafiło do kolekcji Działu Sztuki Współczesnej MZL.
5 maja 2021 roku (środa) o godz. 17.00 odbyło się uroczyste zamknięcie wystawy Galeria Nowy Wiek. 20 lat!. Pokaz jest podsumowaniem dwóch dekad prezentacji sztuki współczesnej w zielonogórskim muzeum.
Ekspozycja, na której swoje prace pokazało 37 artystów, nie miała szczęścia. Zaledwie w parę dni po jej udostępnieniu, nastąpił trzeci lockdown. Czekała więc ta znakomita prezentacja na uwolnienie muzeów z zamknięcia. Niestety, gdy to nastąpiło – okazało się, że gonią nas terminy kolejnych wystaw i czasu zostało tylko na pożegnanie.
Pomimo panujących jeszcze obostrzeń na spotkaniu zamykającym wystawę pojawiła się dość duża grupa osób stęsknionych za sztuką i artystami, byli też świetnie ułożeni przedstawiciele braci mniejszych, których coraz częściej spotkać możemy w różnych przybytkach kultury. Stronę artystyczną reprezentowała grupa zielonogórskich twórców, w tym również tych związanych z Instytutem Sztuk Wizualnych UZ.
Witając gości Leszek Kania – kurator wydarzenia przypomniał na jakim gruncie powstała idea Galerii Nowy Wiek.
Wiąże się ona przede wszystkim z tradycjami tego miejsca, historią Muzeum Ziemi Lubuskiej, które od końca lat 50. ubiegłego stulecia gromadziło sztukę współczesną w sposób bardzo poważny. […] Kolejnym etapem było stworzenie przez dr. Jana Muszyńskiego tzw. galerii autorskich, do których zaproszonych zostało kilkunastu artystów z całego kraju, reprezentujących różne generacje, różne ośrodki w kraju, a także różne sposoby ekspresji.
Od 2001 roku prezentacja sztuki współczesnej w zielonogórskim Muzeum włożona została ramy Galerii Nowy Wiek. Program merytoryczny Projektu, nakreślony przez Leszka Kanię, pozwala na prezentację bardzo różnych dokonań z zakresu sztuki. Nie wyznacza ostrych granic i jest otwarty na nowe tendencje w sztuce.
Przypomnijmy, że w ramach Galerii Nowy Wiek, zrealizowanych zostało 95 wystaw.
