Jubileusz to szczególna okazja do spojrzenia z szerszej perspektywy na ich dzieje oraz znaczenie w skali regionu i kraju. Kongresowych gości przywitali Starosta Międzyrzecki Agnieszka Olender oraz dyrektor Andrzej Kirmiel. W trakcie obrad wygłoszono dwa referaty. Dyrektor przedstawił dzieje muzeum w Międzyrzeczu, jednej z najstarszych lubuskich regionalnych placówek muzealnych. Natomiast referat Longina Dzieżyca był szerszym spojrzeniem na działalność lubuskich placówek z jubileuszowej perspektywy. W trakcie przerwy zaprezentowano uczestnikom spotkania wystawę „Nie zmarnujcie niepodległości Srebrny Fundusz Obrony Narodowej”, ukazującą niezwykłą ofiarność społeczeństwa polskiego w obliczu zagrożenia wojennego.
W drugiej części obrad została zaprezentowana publikacja książkowa „75 lat Muzeów na Ziemi Lubuskiej”, będąca trwałym elementem jubileuszowych obchodów. Wydawnictwo zawiera artykuły napisane przez lubuskich muzealników przybliżające różne okresy i aspekty działalności placówek. Do pierwszego powojennego etapu ich tworzenia nawiązują cztery artykuły odnoszące się do najstarszych instytucji. W bardzo trudnym pionierskim okresie 1945-1947 powstały pierwsze muzea w Gorzowie, Międzyrzeczu, Zielonej Górze i Nowej Soli. Trzy artykuły odnoszą się do dziejów tych najstarszych placówek. Natomiast ostatni w tej części tekst dotyczy remontu i rozbudowy zielonogórskiego muzeum. Kolejny rozdział dotyczy lat 70. XX wieku, które przyniosły nowe perspektywy rozwojowe dla lubuskich muzeów. To z jednej strony czas tworzenia nowych placówek oraz rozpoczęcie procesu ich specjalizacji. Ważną cezurą w kształtowaniu regionalnego muzealnictwa był przełomowy rok 1989. Niosący szansę zasadniczych zmian w całokształcie działań kulturalnych, zwłaszcza na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Stając się impulsem rozwojowym dla naszych muzeów, sprawiając, że ostatnie lata to czas budowy, rozbudowy i modernizacji wielu z nich.
Do najmłodszych w regionie lubuskim należą powstałe w 2011 roku Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie, działające od 2014 roku Muzeum Twierdzy Kostrzyn, czy Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach. Będące dobitnym potwierdzeniem nadgranicznego charakteru naszego lubuskiego regionu.
Okolicznościowa publikacja ukazuje czynniki wpływające na rozwój lubuskich muzeów, które od blisko 75 lat są ważną częścią dorobku kulturowego w odniesieniu regionalnym i krajowym. Realizują one wciąż aktualne przesłanie „Przeszłość Przyszłości”, pierwszego polskiego muzeum historyczno-artystycznego założonego przez księżnę Izabelę Czartoryską. Łączącego pokolenia poprzez tradycję, osiągnięcia i bogactwo doświadczeń, służących teraźniejszości i przyszłości. Okolicznościowa publikacja upamiętniająca dzieje lubuskich muzeów została zrealizowana ze środków finansowych Lubuskiego Urzędu Marszałkowskiego.
Obrady trzeciego kongresu zakończyła dyskusja dotycząca działalności regionalnych muzeów. Dyskutowaliśmy między innymi o potrzebie szerszej prezentacji działalności lubuskich muzeów w skali kraju oraz konieczności wydania przewodnika je prezentującego. Ustalono, że kolejny IV lubuski kongres odbędzie się za dwa lata w Muzeum w Nowej Soli.
|autor: dr Longin Dzieżyc|
