Mikołaj to symbol świąt Bożego Narodzenia, należy do najpopularniejszych świętych Kościoła Wschodniego i Zachodniego. Żył na przełomie III i IV wieku i był biskupem Mirry na terenie Azji Mniejszej. Legendy przedstawiają go jako wzór dobroci i troski o bliźnich. Symboliczne obdarowywanie przez świętego pod osłoną nocy trzech ubogich panien bryłkami złota dało początek świątecznym podarunkom. Mikołaj to święty szczególnie ulubiony przez dzieci, które rokrocznie wyczekują na gwiazdkowe prezenty. Świąteczny czas jest dobrą okazją do pokazania czym i jak bawiono się 50 czy 100 lat temu. Prezentowane eksponaty pochodzą ze zbiorów Miejskiego Muzeum Zabawek w Karpaczu. Dzieje zabawek są tak odległe jak historia ludzkości. Pierwotnie były bardzo proste wykonane z gliny czy drewna , jak bączki, grzechotki, piszczałki czy figurki zwierząt. Popularne jo-jo narodziło się w Grecji, blisko 500 lat przed naszą erą. A tradycja gry w piłkę sięga czasów archaicznych.

Średniowiecze przynosi pierwsze zabawki mechaniczne, to wtedy także powstał konik do jazdy na kiju oraz prezentowane na wystawie, lubiane także współcześnie konie na biegunach. Do najstarszych zabawek należą klocki. Te ceramiczne znano już w Mezopotamii. Stały się popularne na przełomie XVIII i XIX wieku, jako bryły z kamienia. W latach 70-tych osiemnastego wieku pojawiły się także puzzle.

Wśród bardzo starych zabawek jest ulubiona przez dziewczynki lalka. Nawiązuje ona do najstarszych przedstawień figuralnych, które w wielu kulturach miały znaczenie kultowe i magiczne. Ich szczególną postacią jest np. symbolizująca młodość i dziewczęce piękno japońska lalka ludowa kokeshi. W XIX i XX wieku zabawę lalkami uatrakcyjniały widoczne na wystawie mebelki z fortepianem, wózki, sanki czy całe domki. Na wystawie prezentowany jest m. in. miś. Warto wiedzieć, że ta popularna zabawka jest stosunkowo młoda ma niewiele ponad 100 lat.

Przez wieki zabawki wykonywano zarówno w domach oraz były ubocznym zajęciem rzemieślników. Dopiero druga połowa XIX wieku przyniosła ich produkcję na skalę przemysłową we Francji i w Niemczech. Pierwsze europejskie zabawki blaszane powstały na początku XIX w. Blachy lutowano lub łączono na zaczepy. Światowym liderem w ich produkcji była niemiecka firma Märklin, powstała w 1856 roku, powstawały tam m. in. modele statków samochodów czy kolejek. Wystawa uzmysławia jak wiele współczesnych zabawek korzysta z tradycyjnych wzorów. Obecnie wykonuje się je często z innych materiałów oraz wzbogaca o nowe funkcjonalności. Najbardziej znane jak klocki Lego, lalka Barbie, kostka Rubika, pojazdy zdalnie sterowane z dronami czy gry komputerowe są dostosowane do współczesnych gustów i korzystają z najnowszych technologii. Wystawę o współczesne akcenty wzbogacają prace dzieci. Są one efektem konkursu zorganizowanego przez muzeum na najpiękniejszą kartę bożonarodzeniową.