Dyrektor Muzeum Ziemi Lubuskiej, Leszek Kania, rozpoczął uroczystość od powitania przybyłych gości: Przemysława Karwowskiego, współkuratora wystawy, Wicemarszałka Województwa Lubuskiego, Zbigniewa Kołodzieja, przewodniczącego Rady Muzeum, profesora Dariusza Dolańskiego, oraz honorowego obywatela miasta, Czesława Fedorowicza, dyrektora Lubuskiego Zastalu.
Współkurator wystawy, dr Arkadiusz Cincio, przybliżył zgromadzonym główne założenia i tematy wystawy. Wyjaśnił, że ekspozycja została podzielona na kilka bloków tematycznych, które pokazują rozwój winiarstwa na Podolu w okresie dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to od końca drugiej dekady XX wieku winiarstwo w tych regionach zaczęło dynamicznie się rozwijać.
„Innym istotnym elementem wystawy jest przedstawienie Zaleszczyk jako kurortu oraz zaleszczyckich winobrań, które stały się inspiracją dla organizowanych później winobrań w Zielonej Górze. Ostatni blok tematyczny poświęcony jest kresowemu dziedzictwu Zielonej Góry i lubuskiego winiarstwa” – kontynuował dr Arkadiusz.
Następnie podziękował instytucjom i osobom, które przyczyniły się do powstania wystawy. Wśród nich wymienił Muzeum Etnograficzne w Ochli, które udostępniło piękne stroje ludowe z województwa tarnopolskiego, Bogusławę Skwarną, która przekazała zdjęcia z turnusów w Zaleszczykach, oraz Fundację na rzecz Lubuskiego Dziedzictwa Gloria Monte Verde, która dostarczyła materiały książkowe.
Przemysław Karwowski, współkurator wystawy, podkreślił, że historia winiarstwa w Zielonej Górze nie ogranicza się tylko do niemieckich tradycji, ale obejmuje również wpływy z Kresów. Podzielił się również osobistymi wspomnieniami, przybliżając rodzinne korzenie związane z Kresami – jego dziadek pracował w Korpusie Ochrony Pogranicza. Opowiedział o dziedzictwie winnic i o winobraniach, które były ważnym elementem kultury kresowej.
Przemysław Karwowski wyjaśnił również, że:
„tradycja winobrania w Zielonej Górze ma swoje korzenie właśnie m.in. w Kresach, skąd po II wojnie światowej przyjechało na te tereny ponad 30% repatriantów z południowych Kresów, gdzie winiarstwo było dobrze znane.”
Ekspozycja przybliży zwiedzającym rozwój uprawy winorośli na Kresach Wschodnich w okresie 20-lecia międzywojennego. Głównym ośrodkiem polskiego winiarstwa przed wojną były Zaleszczyki. Ten położony nad Dniestrem kurort posiadał wyjątkowo ciepły czarnomorski klimat sprzyjający turystyce oraz uprawie ciepłolubnych warzyw i owoców. Zaleszczyki odwiedzili m.in. Józef Piłsudski, Jan Kasprowicz, Maria Dąbrowska i Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. Kresy Wschodnie posiadają liczne związki z Zielona Górą. Jako swoistego łącznika tradycji winiarstwa kresowego z winiarstwem lubuskim należy uznać inżyniera Grzegorza Zarugiewicza. W Zaleszczykach urodził się także najwybitniejszy zielonogórski artysta plastyk okresu powojennego Marian Szpakowski – inicjator sympozjów i wystaw „Złotego Grona”.
Kuratorzy: dr Arkadiusz Cincio i Tomasz Kowalski
Wystawa potrwa do 11 listopada 2024.
