Używamy plików cookie, aby pomóc użytkownikom w sprawnej nawigacji i wykonywaniu określonych funkcji. Szczegółowe informacje na temat wszystkich plików cookie odpowiadających poszczególnym kategoriom zgody znajdują się poniżej.
Pliki cookie sklasyfikowane jako „niezbędne” są przechowywane w przeglądarce użytkownika, ponieważ są niezbędne do włączenia podstawowych funkcji witryny....
Niezbędne pliki cookie mają kluczowe znaczenie dla podstawowych funkcji witryny i witryna nie będzie działać w zamierzony sposób bez nich. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych umożliwiających identyfikację osoby.
Funkcjonalne pliki cookie pomagają wykonywać pewne funkcje, takie jak udostępnianie zawartości witryny na platformach mediów społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcje stron trzecich.
Analityczne pliki cookie służą do zrozumienia, w jaki sposób użytkownicy wchodzą w interakcję z witryną. Te pliki cookie pomagają dostarczać informacje o metrykach liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.
Wydajnościowe pliki cookie służą do zrozumienia i analizy kluczowych wskaźników wydajności witryny, co pomaga zapewnić lepsze wrażenia użytkownika dla odwiedzających.
Reklamowe pliki cookie służą do dostarczania użytkownikom spersonalizowanych reklam w oparciu o strony, które odwiedzili wcześniej, oraz do analizowania skuteczności kampanii reklamowej.
Międzynarodowe sympozjum badawcze pt. „Hommage à Jan Buck” – lubuskie i dolnośląskie konteksty: geografia, historia i sztuka zakończyło się z powodzeniem. Nad jego przebiegiem czuwała dr Lidia Głuchowska z Instytutu Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego, kierowniczka naukowa projektu.
W wydarzeniu uczestniczyli wybitni historycy oraz historycy sztuki, a także pasjonaci tematyki serbołużyckiej oraz artyści utrzymujący przyjaźnie z Janem Buckiem. Sympozjum uroczyście otworzył dyrektor Muzeum Ziemi Lubuskiej – Leszek Kania, wskazując na kontekst przedsięwzięcia. – Z okazji obchodów 100. rocznicy urodzin Jana Bucka, Muzeum Serbołużyckie w Budziszynie oraz Instytut Sztuk Wizualnych z Uniwersytetu Zielonogórskiego podjęły działania w ramach transgranicznego projektu, realizowanego po obu stronach granicy – mówił Leszek Kania.
Gości uroczyście powitali także Członek Zarządu Województwa Lubuskiego – Tadeusz Jędrzejczak.
– Z ogromną radością odpowiedziałem na to wyjątkowe wydarzenie – wyraził Tadeusz Jędrzejczak. – Współpraca polsko-niemiecka, zwłaszcza przygraniczna współpraca z Saksonią i Brandenburgią, jest istotna. W ciągu ostatnich ośmiu lat województwo lubuskie zacieśniło współpracę z naszymi partnerami. Jestem zadowolony, że ta wystawa została zorganizowana tutaj, w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze.
Prof. dr hab. inż. Justyna Patalas-Maliszewska, prorektor ds. współpracy z gospodarką, zabrała głos w imieniu Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego, prof. dr hab. Wojciecha Strzyżewskiego. Wyraziła uznanie oraz podziękowania w kierunku dr Lidii Głuchowskiej, która skutecznie koordynowała cały projekt. Zaznaczyła, że to ogromny zaszczyt uczestniczyć w tym wydarzeniu. Prof. Patalas-Maliszewska wskazała na intensywną pracę całego zespołu, która umożliwiła dzisiejsze spotkanie na terenie Muzeum Ziemi Lubuskiej, prezentując jednocześnie efekty polsko-niemieckiej współpracy.
Pełnomocniczka ds. Serbołużyczan Miasta Chociebuż, Anna Kosacojc-Koselowa (Kossatz-Kosel), podkreśliła
– Jako Serbołużyczanka i Wendyjka czuję głęboką dumę z faktu, że dziś wspólnie uhonorujemy Jana Bucka, jednego z najwybitniejszych artystów. Jego twórczość oraz życiowa droga stanowią unikalne odzwierciedlenie budowania i rozwijania osobistych relacji oraz wpływów artystycznych między społecznościami Serbołużyczan, Polaków i Niemców.
Dodała, że bez artystycznego kształcenia Jana Bucka w Polsce, wielowymiarowy rozwój jego twórczości byłby niemożliwy.
Dyrektorka Muzeum Serbołużyckiego w Budziszynie, Christina Boguszowa/Bogusz opowiedziała o początkach projektu.
– Muzeum Serbołużyckie w Budziszynie było pionierem w inicjowaniu tego projektu, posiadając najobszerniejszą kolekcję prac Jana Bucka, odzwierciedlającą wszystkie etapy rozwoju jego twórczości. Sukces tego znaczącego międzynarodowego przedsięwzięcia był możliwy dzięki zaangażowaniu licznych partnerów, którym serdecznie dziękujemy – wyjaśniła Christina Boguszowa/Bogusz.
Zaznaczyła, że projekt przyczynił się do nawiązania nowych znajomości oraz pogłębił istniejące kontakty i przyjaźnie.
Dr Głuchowska przypominała o inicjatywie Instytutu Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego, która ponad dwa lata temu zaowocowała polsko-serbołużycko-niemieckim projektem Hommage à Jan Buck. Misją tego monumentalnego transgranicznego przedsięwzięcia, które zakończone zostanie w 2025 roku w Złym Komorowie/Senftenbergu na Łużycach, jest pogłębienie wiedzy na temat historii i współczesności związków polsko-serbołużyckich, nie tylko w sferze sztuki. Ich symbolem jest Jan Buck – przedstawiciel najmniejszej nacji słowiańskiej, a zarazem największej mniejszości narodowej w Niemczech – Serbołużyczan. Dr Głuchowska podkreśliła, że Jan Buck przełamał lokalne status quo, wyprowadzając sztukę swej nacji z wąskiej sfery folkloryzmu, w której tkwiła z oporu przed asymilacją z dominującą kulturą niemiecką i wskazał jej drogę ku europejskiemu modernizmowi, a to pod wpływem impulsu ze swych studiów artystycznych we Wrocławiu. Projekt Hommage à Jan Buck, który zrodził się w Zielonej Górze, gdyż artysta ten utrzymywał też intensywny kontakt z tutejszym środowiskiem twórczym, ma pionierski charakter w zakresie badań nad polsko-serbołużyckimi relacjami artystycznymi i wnosi istotny wkład w międzynarodowy dyskurs o potrzebie rewizji hierarchicznej geografii kulturowej oraz decentralizacji historii sztuki. Następnie dr Głuchowska zaprezentowała wglądówkę do filmu z poprzedniej edycji projektu we Wrocławiu – miejscu inspirującej edukacji artystycznej Jana Bucka we wczesnych latach powojennych.
Dr hab. Piotr Pałys, prof. Instytutu Śląskiego, który zastąpił dr. Pëtša Šurmana/Petera Schurmanna z Instytutu Serbołużyckiego przedstawił historię kształtowania się stosunków polsko-serbołużyckich. Omówił skrystalizowanie wzajemnych kontaktów naukowych i kulturalnych między obiema społecznościami. Profesor zwrócił uwagę na istotny fakt, że Polacy i Serbołużyczanie prowadzili wspólną politykę w trakcie kongresu mniejszości narodowych w Genewie. Ta współpraca objęła także kwestie edukacyjne, a niektórzy Serbołużyczanie mieli możliwość nauki w polskich szkołach.
Wystąpienie prof. Tomasza Jaworskiego z Instytutu Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego miało charakter retrospektywny. Profesor, będąc jednocześnie prezesem Towarzystwa Studiów Łużyckich w Zielonej Górze, podzielił się wspomnieniami dotyczącymi genezy tego towarzystwa. Wspomniał pierwsze spotkanie i współpracę z Witoldem Piwońskim, który pomagał mu w założeniu towarzystwa. Przedstawił zorganizowane konferencje oraz wydane prace zbiorowe.
Dr Tomasz Fetzki z Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Zielonogórskiego wygłosił referat pt. „Ślady kultury serbołużyckiej w Lubuskiem i Dolnośląskiem – impresje pasjonata”. Podkreślił konieczność zachowania resztek kultury serbołużyckiej w Polsce, zachęcając do podejmowania działań na rzecz ich ochrony i renowacji. Dr Fetzki podkreślił, że wartościowe wymagają troski i opieki, a ich zaniedbanie może prowadzić do utraty kulturowego dziedzictwa. Zakończył swoje wystąpienie cytując słowa Adama Mickiewicza, wskazując na konieczność ochrony i pielęgnowania kulturowych skarbów przed zapomnieniem.
Dr Agnieszka Łachowska z Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Głogowie wygłosiła referat o pragmatyzmie mikrostruktur społecznych Serbołużyczan, zwracając uwagę na troskę o tożsamość, kulturę materialną oraz stroje ludowe. Zaprezentowane wnioski z badań dotyczyły kapitału społecznego i stroju ale także kultury materialnej. W swoim wystąpieniu dr Łachowska podkreśliła znaczenie zachowania dziedzictwa kulturowego i konieczność szerszego wprowadzenia wiedzy na temat Łużyc Górnych i Dolnych do podręczników szkolnych. Skoncentrowała się na mikrostrukturach społecznych Serbołużyczan, analizując ich troskę o tożsamość, kulturę materialną i tradycyjne stroje ludowe. Badania obejmowały obszar wschodniej części Dolnych Łużyc.
Dr Karolina Zychowicz z Instytutu Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego przedstawiła temat „Jan Buk/Buck a ruch plenerowy w Polsce”. Podczas prezentacji omówiła rozwój plenerów w Polsce. Wyróżniła Biennale Form Przestrzennych w Elblągu i Sympozja Złotego Grona w Zielonej Górze, które odgrywały kluczową rolę w latach 60. i 70 XX w. Scharakteryzowała polskie plenery, na które zapraszano Jana Bucka, wskazując, że zazwyczaj utrzymane były w tradycji XIX-wiecznych plenerów. Dr Zychowicz dodała, że sam artysta brał udział w innych tego typu wydarzeniach, organizowanych w krajach demokracji ludowej, takich jak Węgry czy Bułgaria.
Piotr Gaglik, członek Towarzystwa Polsko-Serbołużyckiego Oddziału Dolnośląskiego we Wrocławiu, podzielił się swoim doświadczeniem związanym z Łużycami w prezentacji pt. „Moje półwiecze z Łużyczanami”. Następnie, Pètr Buk, syn artysty Jan Buk/Buck, przedstawił „Mój ojciec Jan Buk/Buck i jego kontakty z polską sceną artystyczną”. Prezentacja zawierała również rodzinne fotografie oraz zdjęcie indeksu Jana Bucka z Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu z 1949 roku. W debacie wzięli udział także artyści: Henryk Krakowiak i Grażyna Michalak-Bazylewicz. Adam Bagiński, jeden z zaproszonych artystów, nie mógł uczestniczyć w sympozjum. Mimo tego jego znajomość z Janem Buckiem nie została pominięta w debacie.
Dziękujemy wszystkim prelegentom, którzy wzięli udział w sympozjum, dzieląc się nie tylko swoją wiedzą, lecz również osobistymi doświadczeniami i znajomościami z samym Janem Buckiem. To były inspirujące wystąpienia, które wniosły znaczący wkład w nasze zrozumienie kontekstów, w których tworzył artysta.
