Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Zbiory
Zbiór ceramiki

Najliczniejszą grupę wyrobów rzemiosła w Dziale Sztuki Dawnej stanowi zbiór ceramiki europejskiej od XVIII do końca XX wieku. Składa się na niego blisko 400 różnorodnych obiektów obrazujących różne rodzaje ceramiki. Są wśród nich wyroby z kamionki, fajansu i majoliki.

Ze Śląskiem związana jest popularna do dzisiaj kamionka bolesławiecka z butlami, dzbanami oraz cedzakami. Grupa wyrobów fajansowych liczy ponad 50 obiektów. Należą do nich między innymi wazy z wytwórni w Delft. Zupełnie inny charakter mają natomiast barwnie malowane talerze ludowe z Prószkowa na Śląsku czy ćmielowska waza z fajansu delikatnego. Zespół wyrobów porcelanowych otwierają wyroby chińskie. Jest wśród nich okazały wazon z zoomorficznymi antabowymi uchwytami, talerze, wazony oraz urzekająca bielą i świetlistością cienkościennej porcelany filiżanka. Porcelanę europejską reprezentują wyroby królewskiej manufaktury miśnieńskiej z najstarszym soliterem z 2. połowy XVIII wieku.

Do najpopularniejszych motywów zdobniczych występujących na talerzach, półmiskach, filiżankach, dzbankach i wielu innych wyrobach manufaktury miśnieńskiej, należy motyw cebulowy. Częstym elementem zdobniczym były także kwiaty europejskie, widoczne na miśnieńskim serwisie śniadaniowym oraz talerzach z wytwórni berlińskiej.

Ważne miejsce w produkcji porcelany zajmowała ceramika figuralna, urzekająca wyszukaną formą, bogactwem tematycznym, a także perfekcją wykonania, widoczną w trzech XIX-wiecznych figurkach miśnieńskich. Niezwykle popularne sceny z życia dworskiego ukazują XIX-wieczne figurki krynolinowe czy okazała scena z kąpieli, dzieło francuskiej manufaktury Sèvres. Obok barwnych i szkliwionych figurek produkowano także biskwity. Ten typ wyrobów prezentuje medalion Natura powstały w manufakturze berlińskiej w 1795 roku. Wybitnie dekoracyjny charakter mają okazałe wazy. Efektownym ich przykładem jest monumentalny, 85-centymetrowy wyrób z wytwórni saskiej, bogato zdobiony malowidłami i rzeźbami w formie putt.

Inną grupę w zbiorze ceramiki stanowią przedmioty o charakterze użytkowym. . Od dawna z porcelany wykonywano obudowy zegarów lub ich tarcze. Osobny zestaw tworzy lubiana i niezwykle popularna galanteria porcelanowa z drobnymi przedmiotami o charakterze ozdobnym i użytkowym. Należy do nich m. in. podstawka do zegarka kieszonkowego, puzderko, jajko wielkanocne zdobione wielobarwnymi motywami kwiatowymi oraz igielnik mieszczący przybory do szycia, lornetka teatralna czy przybory do toalety lub palenia z efektownymi główkami fajek. Szczególną formą jest porcelanowy nagrobek w formie otwartej księgi z wytwórni Carla Tielscha. Ciekawym akcentem są powstałe w Miśni porcelanowe monety zastępcze z Zielonej Góry, używane w czasie inflacji lat 20. XX wieku.

W kolekcji wyrobów XX-wiecznych są trzy secesyjne wazony oraz efektowna figura tancerki powstała w 1930 roku w wiedeńskiej wytwórni Goldscheidera.  Regionalny charakter mają wyroby fabryki porcelany w Żarach działającej od 1888 do 1945 roku, cenionej za interesujące wzornictwo i wysoką jakość wyrobów.

Ważną część zbioru stanowi duży zespół polskich wyrobów ceramicznych z końca lat 50. i 60. XX wieku. Liczy on blisko 130 obiektów, wśród których –obok przedstawień figuralnych – znajdują się wykonane w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Sopocie przeobrażone formy użytkowe, jak dzbany, patery, wazony, misy czy popielniczki. Natomiast z Instytutu Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie pochodzą porcelanowe przedstawienia ludzi i zwierząt, ich autorami są m.in. Lubomir Tomaszewski, Mieczysław Naruszewicz, Hanna Orthwein czy Henryk Jędrasiak.

Kolekcja europejskiej ceramiki ukazuje miejsce tej kruchej, a zarazem jakże trwałej materii w życiu człowieka. Od tysięcy lat oprócz funkcji użytkowych dostarcza ona wrażeń emocjonalno-artystycznych, stając się poprzez bogactwo form, technik zdobniczych i różnorodność zastosowań symbolem przemian stylowych i obyczajowych zachodzących w życiu ludzi różnych epok.

Na zdjęciach:

  • Zestaw soliter, Miśnia,
  • Scena w kąpieli, Sevres,
  • Figura, Tancerka, Goldscheider,
  • Waza dekoracyjna, porcelana figuralna, złocona, malowana, ok. 1900 r., Potschappel)