Chcąc przybliżyć tę niezwykłą kulturę mieszkańcom Polski Muzeum im. Ottó Hermana w Miszkolcu we współpracy z Muzeum Matyó w Mezőkövesd i Węgierskim Instytutem Kultury w Warszawie przygotowało wystawę Hungarikum – sztuka ludu Matyó. Na ekspozycji znajdą się oryginalne przedmioty kultury materialnej, zdjęcia archiwalne odnoszące się do tradycji. Ponadto pokaz wzbogacany zostanie o o prace żyjących w Mezőkövesd i okolicy artystów, dając dowód na przetrwanie tradycyjnych wartości we współczesnym świecie.
Kultura Matyó obejmuje głównie mieszkańców miasta Mezőkövesd, ale też tradycyjnie wymienia się tu sąsiednie wsie Tard i Szentistván. Samo pochodzenie nazwy „matyó” stoi pod znakiem zapytania. Prawdopodobnie ludność tych katolickich miejscowości została tak nazwana w XIX wieku przez mieszkańców okolicznych wiosek kalwińskich. Nie zostało naukowo udowodnione, a głęboko zakorzenione jest przekonanie społeczności Matyó, że nazwa pochodzi od zdrobnienia imienia króla Macieja – Mátyás, który nadał wsi Mezőkövesd prawa miejskie.
Po najeździe tureckim duży wpływ na kształtowanie charakterystycznego oblicza tej społeczności miały przemiany gospodarcze jakie nastąpiły w XVIII wieku oraz wzrost demograficzny i koniunktura rolna w XIX wieku. Do odrębnego formowania się kultury Matyó przyczyniła się również pewna izolacja wynikająca, z tego że ludność w całości była wyznania rzymskokatolickiego. W ten sposób powstała, na terenie okręgu Dél-Borsod Mezőség oraz Bükkalja, zamknięta społeczność, która stanowiła enklawę wśród ludności protestanckiej – klawińskiej.
Kultura regionu i miasta Mezőkövesd wyróżniała się szczególną rolą sztuki ludowej z pięknymi haftami i ich wykorzystaniem w strojach. Charakterystyczny ubiór, niezwykle bogato zdobione damskie i męskie stroje świąteczne zmieniały i rozwijały się w czasie, podobnie jak to miało miejsce w innych węgierskich grupach etnicznych.
Strój kobiecy odzwierciedlał przede wszystkim pozycję w społeczności, wiek i okazję z której był noszony. Na różne okazje ubiór był odmienny w wielu szczegółach. W tradycyjnym społeczeństwie chłopskim zwracano wyjątkową uwagę na strój młodzieżowy, na wygląd całości i sposób noszenia. Kawalerowie i panny na wydaniu reprezentowali ciągłość norm moralnych społeczności i z racji tego należały się im najbardziej paradne i kolorowe stroje.
Termin wystawy:
18 V – 1 VII 2019 (wernisaż – 18 V, godz. 19.00)
Kurator wystawy:
dr Alina Polak-Woźniak
*Uczestnictwo w wydarzeniach organizowanych przez Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na fotografowanie, filmowanie, kopiowanie i publikowanie owych materiałów w celu promocji wydarzenia.
HONOROWY PATRONAT NAD WYDARZENIEM OBJĘLI:
Ambasada Węgier w Polsce
Elżbieta Polak Marszałek Województwa Lubuskiego
Janusz Kubicki Prezydent Miasta Zielona Góra
WSPÓŁORGANIZATORZY:
Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Ziemi Lubuskiej
WSPÓŁPRACA:
Zielonogórski Uniwersytet Trzeciego Wieku
MECENASI WYDARZENIA:
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
Miasto Zielona Góra
PARTNERZY
Współpraca medialna:
