Zbiory
Jerzy Nowosielski

Twórczość Jerzego Nowosielskiego – uznanego za klasyka współczesności – jest zjawiskiem osobnym. W drugiej połowie lat 50. XX wieku wykrystalizował się indywidualny styl jego sztuki, lapidarnej i oszczędnej w formie. Artysta stworzył charakterystyczny, rozpoznawalny kanon figury ludzkiej, przedmiotu i przestrzeni pejzażu, mający swe źródło inspiracji w tradycyjnej ikonie, kreowany zgodnie z zasadami nowoczesnego zapisu wizualnego. Równolegle tworzył abstrakcje nurtu geometrycznego, stanowiące syntezę rzeczywistości oraz uprawiał malarstwo figuratywne emanujące atmosferą metafizycznej tajemnicy.

Był twórcą, dla którego duchowość determinowała sens dzieła, niezależnie czy przedstawiało martwą naturę, pejzaż, scenę figuralną czy akt. Jego kompozycje cechowały np. syntetycznie ujęte figury ludzkie o metafizycznym nastoju i dużej sile wyrazu utrzymane w kolorystyce ograniczonej do kilku odcieni, uproszczonym modelunku światłocieniowym i wyrazistym konturze. Doskonałym przykładem jest Półakt z okularami z roku 1968. Przedstawiona tu anonimowa modelka nie posiada cech indywidualnych, a jej nagość wyzuta została ze zmysłowej erotyki. Akty kobiece Nowosielskiego, generalnie pozbawione uwodzicielskiej siły, emanują raczej uduchowionym erotyzmem.

Druga praca znajdująca się w kolekcji MZL to Pejzaż fantastyczny z roku 1959. Artysta, sięgając tu po ożywiony sztafażem ludzkim motyw pejzażowy, językiem ikony akcentuje klarowność i lapidarność otaczającego krajobrazu, silnie upraszczając formę i eliminując do minimum szczegóły sceny ulicznej.

Na zdjęciach:

  • Półakt z okularami, 1968, olej, płótno, 78×59 cm, nr inw. MZG-S-II-175, praca eksponowana na IV Złotym Gronie (1969)
  • Pejzaż fantastyczny, 1959, olej, płótno, 70×100 cm, nr inw. MZG-S-II-95

Jerzy Nowosielski urodził się w 1923 w Krakowie, zmarł w roku 2011 tamże. W czasie okupacji studiował w Krakowie najpierw w Staatliche Kunstgewerbeschule (Państwowej Szkole Rzemiosła Artystycznego) od 1940 roku, a po wojnie, w latach 1945-47 w Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Stanisława Kamockiego i Eugeniusza Eibischa. W 1942 przebywał w Ławrze św. Jana Chrzciciela pod Lwowem. W latach 1957-1962 pracował jako pedagog w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Łodzi, następnie w krakowskiej ASP do 1993 roku. Był członkiem Grupy Młodych Plastyków oraz Grupy Krakowskiej. Zajmował się malarstwem i scenografią. Jest autorem licznych polichromii dla kościołów i cerkwi w Krakowie, Nowych Tychach, Białym Borze, Warszawie. Brał udział w IV i VII edycji Złotego Grona w 1969 i 1975 roku.