Henryk Stażewski to ikona sztuki awangardowej w Polsce, a także znacząca postać awangardy światowej. Był wybitnym przedstawicielem konstruktywizmu i jednym z pionierów sztuki abstrakcyjnej posługujących się syntetycznym językiem geometrii, głoszącym, iż łączy ona sztukę wszystkich epok. Okres figuratywny w twórczości artysty – trwający do końca lat 50. XX wieku – reprezentuje w kolekcji MZL syntetyczna kompozycja Martwa natura powstała około 1954 roku. Artysta podejmował wówczas klasyczne tematy obecne w historii sztuki takie jak: martwa natura, portret czy pejzaż.
W latach 60. XX wieku twórca odszedł od tradycyjnego malarstwa figuratywnego, koncentrując się na realizowaniu kompozycji reliefowych. Stanowiły one konsekwencję i odzwierciedlenie jego poszukiwań twórczych, skoncentrowanych na problematyce i zagadnieniu przestrzeni w obrazie, jej podziału i tworzeniu iluzji ruchu. Autor posługiwał się w nich zwielokrotnionymi formami geometrycznymi, zestawionymi ze sobą i pokrytymi farbami akrylowymi o wyrazistych, jednolitych barwach. Konstruowane w ten sposób dynamiczne relacje pomiędzy poszczególnymi motywami stanowiły jeden z wyróżników twórczości Stażewskiego. Kompozycja barwna 20-1969 z roku 1969 charakteryzuje się rygorystyczną, geometryczną strukturą. Pochodzi z serii reliefów wykorzystujących trójkąt i kwadrat jako moduł kompozycyjny. Autor skupił w niej uwagę nie tylko na formie, ale i kolorze, który dodatkowo intensyfikuje dynamiczną grę geometrycznych elementów.
Na zdjęciach:
Henryk Stażewski urodził się w 1894 w Warszawie, zmarł w 1988 roku tamże. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1913-1919 w pracowni Stanisława Lentza. Współzałożyciel grup Blok (1924) i Praesens (1926), a następnie a.r. („artyści rewolucyjni” – 1930). Był członkiem międzynarodowych ugrupowań Cercle et Carré (od 1929) oraz Abstraction-Création (od 1931). W 1930 roku był współorganizatorem zbiórki dzieł artystów międzynarodowej awangardy przeznaczonych dla obecnego Muzeum Sztuki w Łodzi. Po II wojnie światowej mieszkał i tworzył w Warszawie. Był współinicjatorem powstania Galerii Foksal w 1966 roku. Uprawiał malarstwo i grafikę, tworzył kolaże, reliefy, formy przestrzenne, projektował wnętrza i dekoracje scenograficzne. Uczestnik II edycji ogólnopolskiej wystawy Złotego Grona w 1965 roku.
